Bij het filteren van informatie worden bepaalde elementen weggelaten en andere juist meer benadrukt of vervormd. Dit gebeurt omdat onze filters onze aandacht en focus bepalen. Als gevolg daarvan kunnen mensen verschillende percepties hebben van dezelfde werkelijkheid, afhankelijk van hun filters en interpretaties.

Het is belangrijk om te begrijpen dat onze waarnemingen niet altijd overeenkomen met de werkelijkheid. Door ons bewust te zijn van de filters die ons denken beïnvloeden, kunnen we ons bewust worden van onze eigen percepties en die van anderen. Dit kan helpen om conflicten te verminderen en betere communicatie en begrip te bevorderen.

Perceptiefouten zijn alomtegenwoordig en we maken ze allemaal, zelfs als we ons dat niet realiseren. Hier zijn een paar leuke voorbeelden:

• Het klassieke optische bedrog, waarbij je naar een beeld kijkt dat je hersenen interpreteren als iets anders dan wat er werkelijk is. Bijvoorbeeld een tekening van een trap die in werkelijkheid niet kan bestaan.
• Het bekende "woord-gebaseerde" stroop effect: waarbij we er langer over doen om de kleur van een woord te benoemen als het woord zelf een andere kleur benoemt dan de kleur die we zien. Als het woord "rood" bijvoorbeeld in het groen geschreven is, doen we er langer over om te zeggen dat de tekst groen is.
• Het halo-effect: hierbij hebben we een algemene indruk van iemands karakter of persoonlijkheid en dit beïnvloedt onze beoordeling van andere aspecten van die persoon. Als we iemand bijvoorbeeld aantrekkelijk vinden, zullen we onbewust aannemen dat hij of zij ook slim of competent is.
• Het contrasteffect: hierbij wordt de waarneming van iets beïnvloed door de kenmerken van de dingen die eraan voorafgingen. Als je bijvoorbeeld naar een dure tas hebt gekeken, kan een andere tas veel goedkoper lijken dan hij in werkelijkheid is.
• Het zelfbevestigingseffect: waarbij onze eigen overtuigingen onze waarneming van de werkelijkheid kleuren. Als we bijvoorbeeld geloven dat mensen van een bepaalde politieke overtuiging allemaal slecht zijn, zullen we eerder het slechte zien in elke actie die iemand van die politieke overtuiging onderneemt.

Met deze voorbeelden geven we een idee van de verschillende manieren waarop perceptie kan worden beïnvloed en hoe we soms verkeerde conclusies kunnen trekken.